Verzakking of prolaps
Wat is het?
Een prolaps is een verzakking van een orgaan. Elk orgaan in de bekkenbodem kan verzakken: endeldarm, vagina, baarmoeder, blaas, zelfs de dunne darm kan een verzakking kan veroorzaken. Als de baarmoeder verwijderd is, lijkt het risico op een verzakking zelfs groter. De ergste vorm is uiteraard wanneer het orgaan uitwendig volledig zichtbaar wordt: de dikke darm zakt volledig door de anus en wordt uitwendig zichtbaar (prolaps). Of je voelt of ziet een bol in de vagina verschijnen bij het persen (rectocoele).
Hoe kun je het herkennen?
Het klachtenpatroon varieert, afhankelijk van de ernst van de verzakking en het soort verzakking. Als we ons beperken tot verzakkingen van de darm, dan is het voelen of zien van een bol in de vagina een van de meest voorkomende klachten. Dit kan een drukgevoel en zwaartegevoel veroorzaken, vooral op het einde van de dag of na een paar uur rechtstaan. Soms zijn er klachten van lage rugpijn of ongemakken bij seksualiteit.
De meest voorkomende klachten zijn:
- Ontlasting gaat moeilijk (constipatie).
- Soms ontlasting niet kunnen ophouden (incontinentie).
- Onvolledige stoelgang, soms gevoel van blokkade tijdens de ontlasting.
- Een bolgevoel rondom de anus en/of vagina.
- Soms komt de endeldarm via de anus naar buiten.
- Noodzaak tot meehelpen met hand om vlot stoelgang naar buiten te krijgen.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Wat kun je zelf doen?
We hebben een waaier aan oplossingen, van conservatief tot meer invasief. We kunnen meestal voor iedereen een verbetering creëren.
Om succesvol te kunnen zijn moet aan volgende voorwaarden voldaan worden:
- Een correct en realistisch verwachtingspatroon
- Een regelmatige en zachte stoelgang, evtl met laxeermiddelen
- Bekkenbodemoefeningen: ga met je bekkenbodemspieren aan de slag, zoals je ook je arm- of bilspieren traint in de fitnesszaal. Maak ze sterker!
Wat kan je arts doen?
De volgende behandelingen zijn mogelijk:
• Niets doen. Niet elke verzakking verdient een behandeling. Indien je geen of weinig last hebt, hoef je niets te ondernemen.
• Bekkenbodemfysiotherapie voorschrijven: als zelf oefenen niet goed lukt, zoek dan een gespecialiseerde bekkenbodemkinesist. Soms heb je wat extra training nodig om de spierkracht te verbeteren, of wat coaching om de spieren goed samen te leren werken. Gespecialiseerde kinesisten kennen deze problematiek door en door en geven ook vaak nuttige
adviezen rond je dagelijks leven, zoals sport, werk of voeding.
• Pessarium of vaginale ring: dit lijkt ouderwets en niet meer te verkrijgen, maar niets is minder waar. De nieuwere en modernere modellen zijn heel comfortabel in gebruik en lijken populairder dan ooit in de behandeling van verzakkingen. Ze zijn wel minder
geschikt voor verzakkingen van de darm.
• Opereren is ook een mogelijkheid, maar hier moet je de ernst van de klacht goed afwegen tegenover de risico’s van de ingreep. Een operatie klinkt vaak als een snelle en allesomvattende oplossing, maar zo mag je dat zeker niet zien. Een operatie is maar een schakeltje in het geheel, waarbij de mate van verbetering onzeker. Patient en arts moeten alle pro’s en contra’s afwegen en pas overgaan tot chirurgie
wanneer beiden absoluut overtuigd zijn dat dit nuttig kan zijn.