Aambeien
Wat is het?
Aambeien, ook “hemorroïden” of “speen” genoemd, zijn het gevolg van de uitzetting en verzakking van het bloedvatrijke zachte weefsel in de anus (inwendige aambeien).
Ze ontstaan vaak door een verhoogde druk rond de anus. Deze druk ontstaat door hard persen, bijv. bij constipatie, harde stoelgang, een bevalling of bij langdurig hoesten.
Aambeien zijn onschuldig, maar kunnen vervelende symptomen veroorzaken. Vaak verdwijnen ze vanzelf, maar keren de symptomen ook weer terug. In sommige gevallen vormt zich een bloedklonter in de aambei en krijgt deze geen bloed meer. Dat leidt tot een pijnlijke trombose (meestal bij uitwendige aambeien).
Hoe kun je het herkennen?
Het belangrijkste symptoom van aambeien is bloedverlies. Meestal is dit beperkt, en zie je enkel wat bloed op het toiletpapier na de ontlasting of in het ondergoed. Soms druipt het bloed in de toiletpot na de ontlasting. Ook jeuk of een ongemakkelijk (druk)gevoel rond de anus komt nogal eens voor.
Naargelang de ernst van de aambeien worden vier graden onderscheiden:
· Graad 1: er is enkel een beginnende uitzakking van de weefsels, die uitwendig niet zichtbaar is.
· Graad 2: de aambeien worden uitwendig zichtbaar bij het persen, maar verdwijnen weer bij ontspannen.
· Graad 3: de aambeien puilen naar buiten uit, maar je kunt ze nog terugduwen met de vinger.
· Graad 4: je kunt de aambeien niet meer terugduwen; ze zijn continu uitwendig zichtbaar.
In geval van een getromboseerde aambei heb je zeer veel pijn rond de anus. Zitten kan onmogelijk zijn. Er zit een harde, donkerrode/blauwe zwelling langs de anus.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
- De arts begint met een korte vragenronde, gevolgd door een eenvoudige inspectie om na te gaan of er uitwendig zichtbare aambeien zijn, en of er geen andere oorzaak is voor de klachten. Tijdens het onderzoek word je gevraagd om te persen.
- Daarna volgt altijd een inwendig onderzoek. Met de vinger voelt de arts naar de aanwezigheid van inwendige aambeien, zwellingen, pijnklachten, etc.
- Soms bekijkt de arts de binnenkant van de anus met een kort kijkinstrument. (anuscopie).
Wat kun je zelf doen?
- Het onderhouden van een goede, zachte stoelgang is van groot belang. Zorg daarom voor een voeding met voldoende afwisseling en genoeg vezels: eet veel groenten en fruit, en vooral veel rauwkost.
- Drink voldoende water, en beweeg regelmatig!
- Respecteer een korte toilettijd, en een goede toilethouding.
- Als je slecht naar het toilet kunt, en eerder harde stoelgang hebt, kun je tijdelijk een laxeermiddel nemen.
Wat kan je arts doen?
Aambeien die geen last geven, behoeven geen verdere behandeling.
Geneesmiddelen hebben slechts een beperkte plaats binnen de behandeling van aambeien. Vooral constipatie moet behandeld worden, eventueel met een gepast laxeermiddel.
- Bij storende aambeien kan het soms voldoende zijn om een zalf aan te brengen. Ook kunnen ze met een rubberbandje worden afgebonden.
- Soms wordt er een vloeistof in de aambei gespoten die ervoor zorgt dat ze verschrompelt (sclerotherapie).
- Grotere aambeien die uit de aars puilen moeten meestal via een ingreep worden behandeld (dagopname).
- Een bloedklonter kon onder plaatselijke verdoving verwijderd worden.